Kolon kanseri dünya genelinde ikinci sıradaki ölüm nedeni olarak öne çıkıyor. 2020 yılında yapılan araştırmalara göre, 1.9 milyonun üzerinde yeni kolorektal kanser vakası tespit edildi ve bu hastalık nedeniyle 930.000’den fazla yaşam kaybı gerçekleşti. Memorial Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Alihan Gürkan, kolon kanseri hakkında önemli bilgileri paylaştı.
Belirtiler ve Risk Faktörleri
Kolon kanseri genellikle 60-70 yaş arasında ortaya çıkar ve özellikle 50 yaş ve üzerindeki bireyler risk altındadır. Belirtiler, kanserin konumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Makat çıkışına yakın bir konumdaysa, kişinin dışkısında karnabahar benzeri bir doku, kanama, ishal ve ara sıra kabızlık gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca, karında şişkinlik, şekilsiz dışkı, sümüksü yapılar, gaz çıkaramama ve karın ağrısı gibi durumlar da kolon kanserinin belirtileri arasında yer alabilir.
Kolon Kanseri Risk Faktörleri
- Kolonda “polip” adı verilen et parçalarının bulunması.
- Daha önce kolon kanseri teşhisi konmuş ve tedavi görmüş olmak.
- Yumurtalık, rahim ve meme kanseri geçmişi.
- Sigara kullanımı.
- Beslenme alışkanlıkları, özellikle kırmızı et ağırlıklı ve meyve-sebze eksik.
- Düşük selenyum düzeyi, iltihabi bağırsak hastalıkları, çevresel faktörler ve ağır alkol tüketimi.
- B6 vitamini eksikliği.
- Sedanter yaşam tarzı.
Kolonoskopi ve Erken Tanı Önemi
45 yaşından sonra, büyük abdestte gizli kan taraması pozitif çıkanlar ve 45 yaş üzerindeki herkes için kolonoskopi rutin olarak önerilir. Aile hikayesi olanlar mutlaka doktora başvurmalıdır. Kolonoskopi sonucunda alınan polipler, kanser erken evrede tespit edildiyse ameliyat gerektirmeyebilir; ancak, ileri evredeyseler ameliyat kaçınılmaz olabilir. Ameliyat, açık veya laparoskopik (kapalı) yöntemle gerçekleştirilebilir.
Tedavi ve Sağkalım Şansı
Erken evrede yakalanan kolon kanseri hastalarının uzun vadeli sağkalım şansı, geç evre tanısı konmuş hastalara göre 5 kat daha fazladır. Cerrahi sonrasında, doktorun değerlendirmesine göre ilaç veya ışın tedavisi de uygulanabilir. Erken tanı ile kolon kanseri önlenebilir bir hastalıktır ve bu nedenle düzenli doktor kontrolleri önemlidir. İlk 2 yıl boyunca üç ayda bir, sonraki 5 yıl boyunca altı ayda bir doktor kontrolü önemlidir.
