Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de halk sağlığını tehdit eden en önemli hastalıklardan biri olan kanser, her yıl milyonlarca insanın hayatını olumsuz etkiliyor. Kalp ve damar hastalıklarından sonra en yaygın ikinci ölüm nedeni olan bu hastalık, özellikle meme ve akciğer kanseri başta olmak üzere birçok türüyle yayılmaya devam ediyor.
GLOBOCAN (Global Cancer Observatory) verilerine göre, 2040 yılına kadar kanser vakalarında yüzde 48’lik bir artış öngörülüyor ve dünya genelinde yaklaşık 30 milyon kişiye yeni kanser tanısı konulması bekleniyor. Ancak uzmanlara göre, doğru beslenme ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla kanser riski yüzde 30-40 oranında azaltılabiliyor.
Acıbadem Altunizade Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Zeynep Acar, sağlıklı yaşamın kanserle mücadelede kritik önem taşıdığına dikkat çekerek, şu uyarılarda bulunuyor:
“Sağlıklı ve dengeli beslenmek, ideal vücut ağırlığını korumak, düzenli fiziksel aktivite yapmak, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, kanser riskini azaltmanın en etkili yollarındandır. Doğru besin tercihleri yapmak, pişirme yöntemlerine dikkat etmek, işlenmiş ve zararlı gıdalardan uzak durmak; kanser riskini azaltmada oldukça önemlidir.”
Kanserden Korunmak İçin 10 Önemli Kural
- İdeal kiloyu koruyun: Obezite, birçok kanser türüyle doğrudan ilişkilidir. Fazla yağ dokusu, hormon seviyelerini değiştirerek kanser riskini artırabilir.
- Sebze ve meyve tüketimini artırın: Antioksidan, vitamin ve lif açısından zengin sebze-meyveler, hücre hasarını önleyerek kanser oluşum riskini azaltır. Günlük en az 5 porsiyon (400 gram) sebze ve meyve tüketmek bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Tam tahıllar ve lifli gıdalar tüketin: Bağırsak sağlığını destekleyen tam tahıllar ve lif açısından zengin gıdalar, özellikle kolon kanserine karşı koruyucu etkiye sahiptir.
- İşlenmiş et ürünlerinden uzak durun: Sucuk, salam ve sosis gibi işlenmiş etler “Grup 1 Kanserojen” olarak sınıflandırılıyor. Araştırmalara göre, günlük 50 gram işlenmiş et tüketimi, kolorektal kanser riskini yüzde 18 artırıyor.
- Kırmızı et tüketimini sınırlandırın: Haftada 500 gramdan fazla kırmızı et tüketimi ve yanlış pişirme yöntemleri kanser riskini artırıyor. Özellikle mangalda pişirme, kansere neden olabilecek zararlı bileşikler oluşturabiliyor.
- Şeker ve rafine karbonhidratlardan kaçının: Aşırı şeker tüketimi obezite ve inflamasyonu tetikleyerek kansere zemin hazırlayabilir.
- Trans yağları hayatınızdan çıkarın: Doymuş ve trans yağlar kansere neden olabilecek iltihaplanmayı artırırken, Omega-3 yağları ise koruyucu etki gösterebilir.
- Aşırı tuz tüketimini azaltın: Turşu, hazır çorbalar ve işlenmiş gıdalardaki yüksek sodyum oranı, özellikle mide kanseri riskini artırabiliyor.
- Sağlıklı pişirme yöntemlerini tercih edin: Kızartma, közleme ve yüksek ısıda pişirme kansere neden olabilecek bileşikler oluşturabilir. Haşlama, buğulama ve fırınlama gibi yöntemler daha sağlıklıdır.
- Alkolü tamamen bırakın: Alkol, meme, karaciğer, yemek borusu ve kolon kanseri riskini artırıyor. Uzmanlar, kanserden korunmak için alkol tüketiminin tamamen bırakılmasını öneriyor.
