“Kim Milyoner Olmak İster?” adlı yarışmada “Oxford sözlüğünün 2024’te yılın kelimesi olarak seçtiği kelimenin Türkçesi nedir?” sorusu sorulduşıklar ise şu şekilde;

A) Kalp seğirmesi

B) Beyin çürümesi

C) Göz kararsızlığı

D) Ciğer ağırlaşması

Neden “Brain Rot”?

“Brain rot” (beyin çürümesi) terimi, özellikle düşük kaliteli veya zihin geliştirici olmayan içeriklerin aşırı tüketilmesinin sonucunda bir kişinin zihinsel veya entelektüel durumunun bozulması olarak tanımlanır. Bu terim, özellikle sosyal medyada tüketime dayalı düşük kaliteli içeriklerin etkileri hakkında artan endişeleri yansıtmak için 2024 yılına damgasını vurmuştur. “Brain rot” terimi, 2023 ile 2024 arasında %230 oranında bir kullanım artışı göstermiştir.

“Brain rot” ifadesinin ilk kaydedilen kullanımı, 1854 yılına ait Henry David Thoreau’nun Walden adlı eserine dayanır. Thoreau, doğada basit bir yaşam sürerken toplumun, birden fazla şekilde yorumlanabilen karmaşık düşünceleri basit olanlara tercih etme eğiliminden şikayet eder. Bu durumu, zihinsel ve entelektüel çabanın genel bir düşüşü olarak görür. Thoreau’nun sözleriyle, “İngiltere patates çürümesini tedavi etmeye çalışırken, daha yaygın ve ölümcül olan beyin çürümesini tedavi etmeye çalışan kimse yok mudur?” şeklinde ifade edilmiştir.

“Brain Rot” Teriminin Dijital Çağdaki Yeni Anlamı

“Brain rot” (beyin çürümesi) terimi, son 12 ay içinde dijital çağda yeni bir anlam kazanmış ve özellikle sosyal medya platformlarında, özellikle TikTok’ta Gen Z ve Gen Alpha toplulukları arasında popülerlik kazanmıştır. Başlangıçta bu terim, çevrimiçi içeriklerin aşırı tüketiminin olumsuz etkilerine dair bir endişe olarak ortaya çıkmışken, 2024 yılında daha geniş bir şekilde, toplumsal etkileri üzerine yapılan tartışmaların odak noktası haline gelmiştir.

Sosyal Medya ve ‘Brain Rot’ Kültürü

2024 yılı itibariyle, “brain rot” terimi sadece düşük kaliteli, değersiz içeriklerin internet ve sosyal medyada yayılmasını değil, aynı zamanda bu içeriklerin bir birey veya toplum üzerindeki olumsuz etkilerini de tanımlamak için kullanılmaktadır. Bu terim, genellikle çevrimiçi kültüre dair esprili veya kendini alaya alan bir biçimde kullanılmakta ve özellikle bazı içerik türleriyle ilişkilendirilmektedir. Öne çıkan örnekler arasında, Alexey Gerasimov’un “Skibidi Toilet” video serisi ve Ohio’ya özgü, tuhaf olayları konu alan “only in Ohio” meme’leri bulunmaktadır.

Yeni ve Yükselen “Brain Rot Dili”

Bu içerikler, “brain rot” dilinin de ortaya çıkmasına yol açmıştır. Örneğin, “skibidi” kelimesi, anlamsız bir şeyi tanımlamak için, “Ohio” ise garip veya utandırıcı bir durumu ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu kelimeler, viral çevrimiçi kültürden doğmuş ve offline dünyaya yayılmıştır. Bu, sosyal medyanın gücünü ve etkisini gösteren yeni bir dil akımını işaret etmektedir.

Mental Sağlık ve “Brain Rot”

Ayrıca, son dönemde, bu tür içeriklerin aşırı tüketiminin, özellikle çocuklar ve gençler arasında mental sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine dair daha ciddi bir tartışma baş göstermiştir. ABD’deki bir mental sağlık merkezi, “brain rot”u tanımanın ve bundan kaçınmanın yolları üzerine çevrimiçi bir rehber yayınlamıştır.

Oxford Deyimi Seçme Süreci ve Kazananın Açıklanması

Oxford Diller Başkanlığı’ndan Casper Grathwohl, 2024 yılı için seçilen kelimeyle ilgili olarak şunları söylemiştir:

“2024 Oxford Yılın Kelimesi’ni seçme süreci çok öğretici ve duygusal bir deneyim oldu. Dil severlerin dünyadaki her köşeden bu sürece katılması, dilin ve kültürün evrimini görmemizi sağladı. Son iki yıla baktığınızda, sanal yaşamın nasıl şekillendiğine ve internet kültürünün kimliğimizi ve konuşmalarımızı nasıl etkilediğine dair artan bir ilgi olduğunu görmek mümkün. Geçen yıl kazanan ‘rizz’ kelimesi, dilin çevrimiçi topluluklar içinde nasıl şekillendiğinin ilginç bir örneğiydi. ‘Brain rot’, sanal yaşamın getirdiği bir tehlikeyi ve boş zamanlarımızı nasıl geçirdiğimizi vurguluyor. Bu, insanlık ve teknoloji üzerine yapılan kültürel tartışmalarda haklı bir sonraki adım gibi görünüyor.”

Gen Z ve Gen Alpha’nın “Brain Rot” Terimi Üzerindeki Rolü

Grathwohl, “Brain rot” teriminin Gen Z ve Gen Alpha tarafından benimsenmesinin dikkat çekici olduğunu belirtiyor. Bu kuşaklar, dijital içeriği yaratan ve tüketen topluluklar olarak, terimin yayılmasına öncülük etmişlerdir. Gençler, “brain rot” terimini sosyal medya aracılığıyla duyurmuş ve böylece bu zararlı etkinin farkında olduklarını ve kendi ürettikleri içerikten kaynaklanan olumsuz etkiyi tanıdıklarını gösteriyorlar. Bu, bir tür kendini alaya alma ve sosyal medya üzerindeki zararlı etkileri fark etme bilincini yansıtıyor.

Oxford Sözlüğü, her yıl o dönemin trendlerini ve toplumun ruh halini yansıtan bir kelimeyi yılın kelimesi olarak seçmektedir. 2024 yılında “brain rot” teriminin seçilmesi, dijital çağda sosyal medyanın aşırı kullanımının zihin sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekmektedir.

“Brain rot” terimi, özellikle önemsiz veya zorlayıcı olmayan çevrimiçi içeriğin aşırı tüketimi sonucu kişinin zihinsel veya entelektüel durumunun bozulmasını ifade eder.