İzmir Büyükşehir Belediyesi, kuraklıkla mücadele eden Dikilili üreticilerin yıllardır beklediği projeyi tamamladı. 8 bin 600 dekar tarım arazisini suyla buluşturacak Dikili Yahşibey Sulama Göleti İletim Hattı Projesi hayata geçirildi. 62 kilometrelik hatla taşınan su, modern sulama teknikleriyle toprakla buluşurken, yüzde 50’ye varan su tasarrufu da sağlanacak.
Zeytin başta olmak üzere birçok üründe kalite ve verim artışı hedeflenirken, proje sayesinde vahşi sulama tarih olacak. Ön ödemeli sayaç sistemiyle çalışan tesisten, Dikili Yahşibey Sulama Kooperatifi aracılığıyla 500’e yakın çiftçinin yararlanması bekleniyor.
85 Milyonluk Yatırım, Yüzde 50 Su Tasarrufu
Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Sulama Şube Müdürü Mehmet Hanifi Koçak, projenin detaylarını şu sözlerle anlattı:
“Yahşibey Sulama Göleti, İl Özel İdaresi tarafından 2010 yılında başlayıp 2013’te tamamlandı. Sulama tesisi olmadığı için çiftçilerimiz o günden beri göletten yararlanamıyorlardı. Sulama göletinin İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devriyle 2020 yılında su tesisinin oluşturulmasıyla ilgili çalışmalara başladık. Geçen yıl nisan ayında proje yüzde 60-65 seviyesindeydi. Bir yıllık sürede yüzde 100 seviyesine ulaşarak projeyi tamamladık. Toplamda 85 milyonluk bir yatırım gerçekleştirmiş olduk.”
Koçak, gölette depolanan 3 milyon 100 bin metreküp suyun tamamının 8 bin 600 dekar araziyi sulayabileceğini vurgulayarak, “Sistem kapalı sistem olarak tasarlandı. Göletten gelen su, burada filtre sistemine geliyor. Suyun içindeki katı maddeleri filtreliyoruz. Böylelikle bu atıkların damla sulama sistemlerini tıkamasını engelliyoruz. İki ana hattımız var. Birisi Yahşibey’e diğeri ise Bademli’ye gidiyor. Bademli’de tekrar ikiye ayrılıyor. Denizköy’e doğru hatlarımız devam ediyor. Toplamda 62 kilometre boru hattı döşedik. Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı olarak Başkanımız Dr. Cemil Tugay’ın vizyonuyla tamamen su tasarrufuna yönelik çalışıyoruz” dedi.
“Çiftçi Tarlasını Balçık Yapamayacak”
Projede görev alan ziraat mühendisi Kemal Nazım Ergin ise, “Su, borularla parsel başlarına kadar getiriliyor. Çiftçilerimiz, kendi parseline sistemi döşeyerek sudan faydalanıyor. Ön ödemeli sayaçlar ile çiftçi istediği kadar suyu bir bedel karşılığında alabiliyor. Eski tesisler, alan bazında sulamayla ücretlendiriyordu. Bu nedenle çiftçiler çok fazla sulama yapıyordu. Suyu bırakıp, tarlanın içini balçık haline getirebiliyordu. Şimdi parasını peşin ödeyeceği için hem suyu idareli kullanacaklar, hem de bitkinin istediğinden fazla suyu vermemiş olacaklar.” ifadelerini kullandı.
Aynı zamanda sulama alanının da genişlediğine dikkat çeken Ergin, “Normal şartlarda 1 litre saniye ile 10 dekar sulanırken, 1 litre saniye ile 20 dekar alan sulayabiliyoruz. Alanımızı ikiye katlayabiliyoruz. Bir birim sudan iki birim alan sulanmış oluyor. Eskiye oranla yüzde 50 su tasarrufu sağlamış oluyoruz. Şu an göletimiz 3 milyon 100 bin metreküplük hacme sahip, 8 bin 600 dekar alan sulanıyor. Normalde bu su ile 4 veya 5 bin dekar alan sulanabilir. Bu teknolojik tesislerin en ideal şekilde kullanılması için çiftçilerimize eğitimler de vereceğiz” dedi.
Zeytinde Sofralık Kalite, 100 Liralık Değer
Projenin 2023 yılında açılan ilk etabından yararlanan zeytin üreticisi ve Dikili Yahşibey Sulama Kooperatifi Başkanı Hasan Basri Güneş, yaşadığı dönüşümü şu sözlerle anlattı:
“Zeytinlerimizi sulamak için ağaçlarımızın çok fazla su ihtiyacı vardı. Her sene çok düşük verim alıyorduk. Son zamanlarda ise kuraklık nedeniyle verim alamıyorduk. Daha önceki sene, bir kısmı hizmete açılan tesisin suyuyla alanımızın bir kısmını suladık. 4-5 kat verim aldık. Sulayınca zeytinler daha dolgun oldu, kalitesi arttı. Yağlık yaparken bu defa sofralık beyaz zeytine döndük. 30 liradan zeytin satarken, sofralık zeytini 80-100 liraya satmaya başladık. Topraklarımız çok verimli. Son dönemde kuraklıktan dolayı verim düşmüştü ama bu su, can suyu oldu.”
Kooperatifle Damla Sulama Zorunluluğu
Güneş, projeden faydalanmak isteyen çiftçiler için süreç hakkında da bilgi verdi. Güneş, “Şu an kooperatifimize 100’den fazla üye ortak oldu. Bu ilerleyen süreçte 500’e kadar çıkar. Çiftçilerimiz öncelikle kooperatifimize ortak olacak. Ortak olduktan sonra tesisat döşenecek, damla sulama yapılacak. Şartlarımızdan bir tanesi damla sulama. İhtiyaçları doğrultusunda sulama yapacaklar. Son zamanlarda su ihtiyacı arttı. Suyumuz sınırlı. O yüzden mutlaka damla sulama lazım. Bir de ağaçlardan daha iyi verim alabilmeleri için de damla sulama şart. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ve emeği geçen tüm personele teşekkür ederiz. Bize bu nimeti sundular. Allah razı olsun.” dedi.
