İlk yerleşimi Paleolitik Döneme (Yontma Taş Çağı) uzanan Ankara ve güzel ilçesi Akyurt’un iyi bilinen en eski tarihi Eki Tunç Çağı’na (M.Ö.III. Bin) kadar iner. Gerek Balıkhisar mahallesi Höyüktepe mevkiinde bulunan höyükte, gerekse Elecik mahallesi sınırları içinde yer alan Kızıleşik Mevkiinde Tümülüs üzerinde dolgu toprakta ele geçen çanak çömlek parçalarının tarihlendirilmesi Akyurt sınırları içinde yerleşimin M.Ö. III. bin yılından beri var olduğunu göstermektedir.

Oğuzeli’nin kolları…

Akyurt’ta Oğuzhan’ın, altı oğlundan olma 24 torununun isimlerinden bazı boy adları yörede yaşatılmaktadır. Akyurt’un eski adı olan Ravlı’nın ve hemen yanındaki Kızık ve Büğdüz mahallelerinin de Reşit-Ud Din’in çizelgelerinde de belirttiği Oğuzeli’nin kolları olduğunu görüyoruz.

Neden Akyurt ismi?

İlçenin eski ve yeni isimleri konusundaki bulgulara bakıldığında Kaçkarlı’ da Alka-Bölük olarak Reşid-ud’in çizelgesinde de Alka Ravlı olarak Karşımıza çıkan bu boy, zaman içinde Ravlı olarak telafuz edilip Oğuz Türkçesinde karşılığını Avlu, Evli, İvli olarak verilmiştir. Bunun yurt manasında alınabilmesi de söz konusudur. Nitekim Cumhuriyet döneminde Akyurt isminin ortaya çıkışı ve ilçeye verilişi (İçişleri Bakanlığı 5442-2/C 1961) geçmişten gelen güzel bir geleneğin bugünkü Türkçemizde yaşatılması şeklinde ortaya çıkmış; Alka’nın Ak, Ravlı’nın da yurt olması şeklinde yerini bulmuştur.

Eretna Beyliği (1335-1390)

Moğol sömürüsü altında ezilen Selçuklu Devleti bütün gücünü kaybetmiş, II. Mesut’tan sonra dağılarak yerini beyliklere bırakmıştır(1308). II. Anadolu Beylikleri döneminde kurulan Eretna Beyliği (1335-1390) Ankara, Kayseri, Konya ve Erzurum’a kadar geniş bir alan üzerinde hakimiyet kurmuştur.

Kadı Burhanettin 1397-1398

Eretna sülalesine de Kadı Burhanettin Ahmet son vermiştir. Kadı Burhanettin 1397-1398 tarihinde öldürülmüştür. Oğlu Alaattin Çelebi (Zeynel Abidin) kısa bir süre Sivas’ta tahta çıkmıştır. Bu arada Anadolu halkı yaklaşan Timur tehlikesinin de etkisiyle Osmanlı Devletine tabi olmuş, katılmıştır.

Akyurt Halkı Osmanlı’nın Yanında…

Bu dönemde de görevlerinin bilincinde olan Akyurt halkı, Osmanlının yanında yer almanın yanı sıra, Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt Hana’ da otağını kurduğu yeri vererek ev sahipliği yapmıştır.

Kastamonu Yolculuğun’da Atatürk’ün İlk Uğrak Yeri…

Diğer Anadolu illeri gibi Akyurt da 1923 Cumhuriyet dönemine kadar Osmanlı imparatorluğu egemenliğinde kalmıştır. Kurtuluş savaşı döneminde de önemini koruyan Akyurt bu dönemde Karadeniz’den gelen silahların Anadolu’ya gelişinde yol güzergâhı olarak kullanılmıştır. Şapka devriminde Kastamonu’ya giden ATATÜRK’ün ilk uğrak yeridir.