“Kim Milyoner Olmak İster?” adlı yarışmada “Osmanlı Devleti’nde 1913’te Behire Hakkı, kadınların meslek öğrenmelerini sağlamak amacıyla, adı “Türk Kadınları” şeklinde başlayıp hangisiyle biten bir okul kurmuştur?” sorusu soruldu? Şıklar ise şu şekilde;

A: Biçki Yurdu
B: Aş Evi
C: Çömlek Hanesi
D: Ev İktisadi Mektebi

Paris’te terzilik eğitimi almış olan Behire Hakkı, dönemin en önemli kadın girişimcilerinden biriydi. Açtığı bu okul, başlangıçta yaklaşık 25 öğrenciyle faaliyet göstermiş ve kısa sürede binlerce kadının mesleki beceriler kazanmasına olanak tanımıştır. Eğitimini başarıyla tamamlayan kadınlar, hem bireysel gelir elde etmiş hem de Osmanlı toplumunda kadın emeğinin daha görünür hale gelmesini sağlamışlardır.

Türk Kadınları Biçki Yurdu, bu alanda öncü bir rol üstlenmiştir. Bu eğitim kurumu, 1913 yılında Behire Hakkı tarafından İstanbul Çarşıkapı’daki Taş Mektep’te kurulmuş ve yaklaşık 25 kız öğrenciyle eğitime başlamıştır. Zaman içinde birçok şube açan okul, binlerce Müslüman Türk kadınının terzilik mesleğinde yetkinlik kazanmasına katkı sağlamıştır.

Türk Kadınları Biçki Yurdu’nun Katkıları

Kadın Meslek Eğitimi:
Biçki-dikiş eğitimi, Osmanlı kadınlarının ekonomik bağımsızlık kazanmalarında önemli bir araç olmuştur. Bu alanda eğitim alan kadınlar, Osmanlı İmparatorluğu’nda uzun yıllar “modistre” adıyla anılan gayrimüslim terzilerin himayesinde olan giysi üretiminde söz sahibi olmayı başarmışlardır.
Eğitim Materyalleri:
Behire Hakkı’nın 1913-1914 yılları arasında yayımladığı üç ciltlik Biçki Nazariyât ve Kavâidi adlı eserleri, Osmanlıca yazılmış en kapsamlı biçki-dikiş kitapları arasında yer almıştır. Bu kitaplar, terzilik alanında kadınların bilgi birikimini artırarak eğitime önemli bir kaynak sağlamıştır. Kitapların, Behire Hakkı’nın Paris Terzi Akademisi’nden öğrendiği yöntemlere dayandığı düşünülmektedir. Özellikle François Ladeveze ve Jeanne Darroux tarafından yayımlanan Methode de Coupe du Tailleur de Paris adlı Fransızca eserden esinlenerek yazıldığı belirtilmiştir.
Sosyal ve Ekonomik Destek:
Yurt, sadece terziler yetiştirmekle kalmamış, ürettiği ürünlerden elde edilen gelirlerle Osmanlı İmparatorluğu’nun zor dönemlerinde ekonomik katkı sağlamıştır.

Behire Hakkı Kimdir?

Çocuk yaşlarından itibaren biçki-dikiş sanatına ilgi gösteren Behire Hakkı, ileri görüşlü ve aristokrat bir ailede yetişmiştir. Babası Adliye Bidayet Mahkemesi Müstantik Azası Mahmud Cemal Bey, Behire Hakkı’nın eğitimi için evde özel hocalar tutmuş ve kızını kapsamlı bir şekilde eğitmiştir.

Mesleki Gelişimi

Behire Hakkı, annesi ve büyükannesinden öğrendiği biçki-dikiş becerilerini kendi çabalarıyla geliştirmiştir. Hatta kendi giysilerini, çeyizini ve gelinliğini bile kendisi dikmiştir.
Dönemin ünlü terzilerinden Osman Zeki Bey’den kalıp dersleri alarak bilgi birikimini artırmıştır.
Paris Terzi Akademisi’nde aldığı modern terzilik eğitimi, onun mesleki gelişiminde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu okulda edindiği bilgileri Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Müslüman Türk kızlara aktarma çabası, onun toplumsal katkılarından biridir.

Türk Kadınları Biçki Yurdu ve Kadın Meslek Eğitimi

1913 yılında İstanbul’da Türk Kadınları Biçki Yurdu adlı bir eğitim kurumu kurarak, biçki-dikiş sanatını Müslüman Türk kadınlara öğretmiştir. Bu okul, o dönemde gayrimüslimlerin elinde olan terzilik mesleğinin Türk kadınlarının hâkimiyetine geçmesini sağlamıştır. Behire Hakkı, bu yolla hem kadınların ekonomik bağımsızlık kazanmasına destek olmuş hem de toplumda modern eğitim anlayışının yerleşmesine katkıda bulunmuştur.

Eserleri ve Ödülleri

Behire Hakkı, Paris’te öğrendiği giysi üretim tekniklerini Osmanlı toplumuna kazandırmak için 1913-1914 yılları arasında Biçki Nazariyât ve Kavâidi adlı üç ciltlik bir kitap serisi yayımlamıştır. Bu eserler, biçki-dikiş eğitimi alanında Osmanlı’daki ilk kapsamlı çalışmalardandır.

Kendi döneminde eğitim ve sanayi alanında yaptığı katkılardan dolayı, Behire Hakkı’ya Sanâyi Madalyası ve Maârif Nişanı takdim edilmiştir. Bu ödüller, onun topluma yaptığı katkıların devlet tarafından da takdir edildiğinin bir göstergesidir.

Cevap: A ‘Biçki Yurdu’